TodN Noordnijs November 2021
Beste TodN wandelvrienden
Met de Camino Groningen als afsluiting van het Pronkjewailpad seizoen is er begin deze maand ook een einde gekomen aan het TodN wandeljaar 2021. Hoewel het jaar nog niet helemaal voorbij is, blikken we alvast kort terug.
Ondanks alle ontwikkelingen rondom het welbekende virus, hebben we samen heel veel mooie dingen beleefd afgelopen jaar. Het jaar begon natuurlijk met de Winter4daagse de Noorder Rondtochten in januari en februari. Door maximale spreiding van alle wandelaars over vijf verschillende weken en alle vier de routes is het gelukt om een heel bijzonder (en veilig) evenement te organiseren.
Op 21 maart (1e lentedag) opende de inschrijving voor de nieuwe Oostroute van het Pronkjewailpad. Het hele seizoen van 1 april t/m 31 oktober is hier fanatiek op gewandeld. Sommige wandelaars combineerden de wandelingen slim met het spelen van het Pronkjewailpadspel, dat in 2020 al werd gelanceerd.
In de maanden april en mei hebben velen van jullie meegedaan aan de Bevrijdingstocht. Honderden wandelaars en hardlopers hebben in de periode tot aan 5 mei het Bevrijdingsvuur opgehaald bij het Loopsportcentrum in Groningen en ontstoken in (bijna) alle Groninger dorpen. Een geweldige gezamenlijke prestatie om trots op te zijn (en dat in coronatijd!).
Alle zaterdagen en zondagen in juni stonden in het teken van de Groningen Marathon. Een nieuwe activiteit waarbij zowel hardlopers als wandelaars niet alleen fysiek, maar ook mentaal werden uitgedaagd. Bijzondere opdrachten op de route zorgden voor spannende en vaak ook hilarische momenten.
Na de zomerperiode was het in september natuurlijk tijd voor de Tocht om de Noord. Dit jaar werd in het kader van het thema nog een bijzonder evenement toegevoegd aan het TodN-weekend; de Vrouwenmars. Bovendien stond ook de Kennedytocht en Ultramarathon op het programma. Een druk wandelweekend dat met het nodige aanpassingsvermogen van alle betrokkenen zeer succesvol is verlopen.
Tot slot was er nog de traditionele slotetappe van het Pronkjewailpad; de Camino Groningen begin november. Meer daarover lees je verderop in deze nieuwsbrief.
Wat vind je nog meer in deze Noordnijs?
Terugblik: Camino Groningen, in de voetsporen van Walfridus

Het was even wennen voor de trouwe Camino-lopers. Na twee edities te zijn gestart in de kerk van Middelbert, werd men dit jaar verwacht in de Walfriduskerk te Bedum. Gelukkig hebben we het hier over ervaren Pronkjewailpad- en TodN-wandelaars, dus zij zijn het wel gewend om verrast te worden en vernieuwing te omarmen. Nieuw was ook het scannen van de QR-codes bij binnenkomst. Van overheidswege moest deze procedure op het laatste moment nog worden ingevoegd. Ondanks deze lastminute beslissing, is alles probleemloos verlopen. Dat is een groot compliment aan alle wandelaars en vrijwilligers. Bij deze!
De route was voor sommigen deels wel bekend. Zeker als je bijvoorbeeld de Noordroute van het Pronkjewailpad hebt gelopen en/of Tocht om de Noord 2016. Net als bij TodN 2016 liepen we dit keer door het Bezoekerscentrum van het Groninger Landschap. Hier werd een korte pauze ingelast en kon er gebruik worden gemaakt van een kopje koffie en toilet. Daarnaast werd hier al even kennisgemaakt met het Pronkjewailpad thema van volgend jaar:
het Groninger land(schap). Later in de Martinikerk zou er nog een nadere toelichting volgen op dit thema. Na het verlaten van het bezoekerscentrum werd de route vervolgd via het achtergelegen weiland richting de Walfridusbrug. Daar liet de Camino Groningen 2021 zich goed vangen in één beeld: 'Walfridus en St. Maarten' (kerk).
Met de Martinitoren in zicht, kwam de finish steeds dichterbij. Op het Martinikerkhof volgde de climax; een ware huldiging onder begeleiding feestelijke muziek, vele vlaggen en St. Maarten 'himself'. De wandelaars werden als helden onthaald. En terecht!
In de Martinikerk werd het medaille-deel (Oost, Noord of Zuid) in ontvangst genomen en werd er getrakteerd op een Groningse proeverij met onder andere Martinus bier en eierballen. Ook werd er alvast vooruitgeblikt op volgend jaar; de opening van de Westroute. In de laatste groep was er tevens aandacht voor een aantal officiële handelingen, zoals de bekendmaking van Mr. en Miss. Pronkjewailpad, de winnaar van het Pronkjewailpad themaspel (Groninger molens) en de Meest Gastvrije Ondernemer(s) van dit jaar. Lees meer hierover verderop in deze nieuwsbrief.
Via deze link kun je het artikel lezen dat verscheen in de Dagblad van het Noord op 8 november

Verkiezing Meest Gastvrije Ondernemer van Groningen
Het Pronkjewailpad staat voor Gastvrijheid. Door deel te nemen aan het Pronkjewailpad ervaar je Gastvrij Groningen. Ondernemers (stempelposten) aan de route spannen zich er voor in om de wandelaars het hele jaar door gastvrij te ontvangen. Gastvrijheid staat voor hartelijkheid en gulheid. Dat hoeft niet overdreven, zeker niet. Met persoonlijke aandacht, een praatje, misschien een kleine proeverij of een kleinigheidje voor de gast, is het mogelijk om een onuitwisbare indruk te maken. Ook op de Oostroute zijn veel ondernemers daar weer in geslaagd.
Net als voorgaande jaren heeft er een verkiezing plaatsgevonden, waarbij de wandelaars hun stem hebben uitgebracht op de 'Meest Gastvrije Ondernemer van Groningen'. De top 10 ondernemers (zie foto en overzicht) waren uitgenodigd om tijdens de Camino een klein presentje in ontvangst te nemen. De nummer 1 mag zichzelf het hele jaar de Meest Gastvrije Ondernemer van Groningen noemen.
En de winnaar van dit jaar is geworden......................: 't IJshofke uit Roodeschool. Nogmaals van harte gefeliciteerd!!
Klik hier voor een korte video waarin 't IJshofke terugblikt op hun ervaring met het Pronkjewailpad.
Overzicht van de overige ondernemers uit de top 10 (in willekeurige volgorde):
Winnaar Pronkjewailpad: meeste molens bezocht en hoogste score
Dit jaar kon je stempelen, soms fysiek, bij alle molens in Groningen. Daarnaast kon je bij alle molens via de App een molenvraag beantwoorden. Honderden wandelaars hebben op deze manier kennis gemaakt met en veel geleerd over de Groninger molen. Zij kunnen zichzelf nu met recht 'kenner' en daarmee ook ambassadeur van de Groninger molen noemen.
George Huitema was de wandelaar die de meeste stempels heeft verzameld en die ook bijna alle molenvragen goed heeft beantwoord. George ontving daarvoor uit handen van directeur Roeli Broekhuis van Erfgoedpartners een mole-steen-en-wieken-spel: een variant op boter, kaas en eieren; 'winnen de stenen of wint de wind? Eenvoudig waren de vragen niet volgens George, die op de molenkaart steeds afstreepte waar hij al geweest was. 'De molen die geen naam had bezorgde hem de meeste hoofdbrekens. Welk antwoord was nou goed? Zijn ontdekkingstocht lijkt nog niet ten einde, maar het bereiken van maar liefst alle 92 molens was al een avontuur op zich. Meestal wandelend, een laantje uitlopend, over een dijkje, de schoenen soms zompig in de klei of in het gras. Ook pakte hij wel eens de fiets, om buiten de Oostroute om nog vele extra kilometers te fietsen en meer molens te ontdekken. George sprak met verschillende molenaars en het heeft hem verbaasd hoeveel soorten molens er in Groningen zijn. "Ik heb weer heel wat bijgeleerd, maar er valt nog zoveel meer te ontdekken in Groningen!".
Hieronder een overzicht van de volledige top 5: (Oostroute)
- 1. George Huitema 440 ptn.
- 2. Lucy Bakker 390 pnt.
- 3. René Beukema 380 pnt.
- 4. Dea Baauw 380 pnt.
- 5. Joost Ruegg 360 pnt.
Mr. & Miss Pronkjewailpad 2021

Mr. Pronkjewailpad
Kees Sikkema liep de afgelopen maanden zowel de Noord-, Zuid- als de Oostroute. Een ongeëvenaarde prestatie en daarmee de terechte Mr. Pronkjewailpad 2021! Helaas kon Kees niet aanwezig zijn bij de Camino, maar er zal een persoonlijke overhandiging van het Golden Pronkjewailpad shirt plaatsvinden op het Loopsportcentrum in Groningen.
Miss. Pronkjewailpad
Bernadette van de Coolwijk-Bogers volbracht dit jaar zowel de Noord- als Oostroute van het Pronkjewailpad en reisde daarvoor bijna ieder weekend vanuit haar woonplaats Oss naar Groningen. Vanwege deze bijzondere prestatie werd Bernadette uitgeroepen tot Miss. Pronkjewailpad 2021. Na afloop stuurde ze ons een uitgebreide mail waarin ze haar ervaring met het Pronkjewailpad en de gastvrijheid in Groningen beschrijft. Met instemming van Bernadette delen we hieronder haar bericht.
Ingezonden brief:
'Moi'
Gastvrijheid is een woord dat toen ik in 2019 begon aan het Pronkjewailpad Noord en Zuid heb ervaren. Met open vizier ben ik in dat jaar begonnen. Op dat moment niet wetende dat Groningen echt gastvrij is. Als Noord-Brabantse staan Groningers bij mij met een ander woord bekend. Maar vanaf de eerste stap die ik heb gezet voelde ik al dat ik als een gast werd begroet met vooral het woord ‘Moi’.
Dat woord kennen we in het zuiden niet.
trouwe Camino-lopers
Het waren verre trein-/busreizen van 2:30 uur of, vaak door spoorwerkzaamheden omreizen via Den Bosch en Utrecht, van weleens 4 uur naar de verste uithoeken van het Pronkjewailpad, en dat voor een enkele reis. Vanaf dag één was ik verkocht. In 2019 heb ik vrijwel elke zondag en een paar zaterdagen het Pronkjewailpad Noord en Zuid gelopen en in 7 maanden voltooid.
De gastvrijheid in de steden en de dorpen was bijzonder. De Camino in 2019 was betoverend. Ook nu in de imposante Martinikerk. Samen met mijn man hebben we er een Groninger weekend van gemaakt.
Samen hebben we musea bezocht, die tevens een stempelpost waren voor het Pronkjewailpad. We delen de mening dat de Groningers heel gastvrij zijn.
Pronkjewailpad Noord, Zuid en Oost
De gastvrijheid van Groningen miste ik na de Camino in 2019. Dat betekende dat ik vorig jaar juli opnieuw de stap heb gezet voor inschrijving van Pronkjewailpad Noord en Zuid. Een paar keer heb ik in 2020 in Groningen sommige stukjes gelopen. Maar helaas alle stempelposten waren dicht. Daarom in 2021 vol goede moed begonnen met het Pronkjewailpad Noord en me ingeschreven voor Pronkjewailpad Oost. Wederom voelde ik de gastvrijheid van vele Groningers. De bekende Noordroute kende ik al een beetje.
Vervoer
De nieuwe Oostroute van het Pronkjewailpad was vaak een flink gepuzzel om er te komen. Vooral als je op zondag het Pronkjewailpad tussen Bad-Nieuweschans-Delfzijl-Eemshaven gaat bewandelen. In de grote steden zijn er treinen maar in de tussenliggende gebieden gaan op zondag geen bussen heen en terug. De vraag was vaak hoe kom ik daar en hoe gaat de reis terug naar het zuiden. De oplossing was via Scheemda met de bus naar Midwolda of Wagenborgen en vanaf daar te voet 12 km lopen naar bijvoorbeeld de zeehondjes. Vanaf dat punt de route te vervolgen. Geen moment heb ik gedacht om te stoppen met het Pronkjewailpad.
Camino
Ook tijdens de Camino in Bedum met groep 4 heb ik de gastvrijheid ervaren. Met velen in de groep heb ik een leuk gesprek gehad. Door sommige werd ik herkend. Wist niet dat ik in Groningen al beroemd ben……… De Camino in de Martinikerk was overweldigend. Ook daar voelde ik me een bekend persoon. Heb daar mooie cadeaus ontvangen, daar ben ik dankbaar voor.
Volgend jaar ga ik graag terug naar Groningen voor Pronkjewailpad Zuid en de nieuwe Westroute. Ik mis jullie nu al.
Gastvrijheid in Groningen….Ja, dat klopt
Graag nodig ik alle Groningers uit om een keer naar Noord-Brabant te komen. Ga ervaren of de Brabanders net zo gastvrij zijn. Dat hoor ik graag.
Heel veel groetjes,
Bernadette van de Coolwijk-Bogers
BELANGRIJKE DATA 2022
Noteer alvast in de agenda: