Tocht om de Noord 2019
Wandelfestival Tocht om de Noord 2019 zit er op!!
Het was een opmerkelijke editie, met veel bijzondere activiteiten naast het wandelfestival!
Zo was er natuurlijk het Grunnens Laid, dat dit jaar 100 jaar bestond! Wij als TodN vonden dat dit feit niet zo maar geruisloos gepasseerd kon worden. Het Grunnens Laid is ons vertrekpunt en ons leidraad.
Lees ook: TodN 2019 Noordnijs terugblik
Bekijk ook de TodN aftermovies
Wandelfestival Tocht om de Noord 2019
Bijna als een traditie werd gestart met de Junior Tocht om de Noord. Een evenement waarin alle basisscholen van de gastgemeente op de vooravond (vrijdag) van de Tocht om de Noord worden uitgenodigd als voorproefje op de volwassen TodN. Bijna 400 basisscholieren namen de uitdaging aan en werden in een route van bijna 6 km rondgeleid langs en door het industriële erfgoed van Veendam, zoals Avebe, Nedmag, maar natuurlijk ging het langs en door het Veenkoloniaal Museum, het Gemeentehuis van Veendam, het station van de STAR, enz. Het werd een groot succes met vele tevreden jongen gezichten.
Daarnas was het de beurt aan de volwassen editie van TodN. De zaterdag begon voorspoedig (zonder regen) met een mooie start bij het 1e industriele erfgoed: Scheepswerf Pattje, daarna ging het vervolgens naar Westerbroek, een veenontginningsdorp uit de twaalfde eeuw. Het hart van het industriële erfgoed ligt in Foxhol en dat hebben de wandelaars hier ook gemerkt met o.a. een mooie rondgang door een andere scheepswerf. Daarna ging het verder door Hoogezand en Sappemeer, o.a. door het brandweermuseum. Vervolgens gaat iedereen door de Heemtuin bij Muntendam, waar een enorme pracht aan paddestoelen de wandelaars tegemoet komt. Een mooie lus via het natuurrijke Borgerswold brengt de wandelaars weer terug naar de Sorghvliethal.
De tweede dag van TodN was totaal andere koek, het wordt een hele natte dag en op sommige plekken kwam zondag 40 mm regen naar beneden! Daarmee viel er in één dag net zoveel regen als normaal in een halve maand, zo meldt Weeronline. Groningen was daarmee de natste provincie van het gehele land!
De organisatie van TodN besloot toch het evenement door te laten gaan, dit met in het achterhoofd: slecht weer bestaat niet, alleen slechte .... voorbereiding!! Het werd een opmerkellijke dag met een mooie start met de stoomtrein van de STAR naar Stadskanaal (alleen 1e groep van de 40km). Daarna dwars door Theater Geert Teis, waar de wandelaar natuurlijk getrakteerd werd op ..... het Grunnens Laid van Geert Teis, daarna via Alteveer op naar het hart van de strokartonindustrie, de Pekela's. Oude Pekela was ooit een waar strokarton bolwerk. Hier stonden fabrieken met namen als De Kroon, Ceres en Britannia. Hier ging de TodN dwars door de oude fabriek en hoor je het lawaai van de Siepco Stoommachine en waan je even terug in de tijd.
In het dorp Zuidwending passeerden we een voormalige aardappelmeelfabriek. En net als je in het hart van de Veenkoloniën bent, krijg je toch een vleugje van de Groninger Ommelanden. De naam van het dorp Ommelanderwijk verwijst naar een aantal ondernemende jonkers uit de Ommelanden die óók wilden profiteren van het ‘bruine goud’: de vervening. Uiteindelijk kwam de wandeling weer terug in Veendam en via Van Beresteyn en het Veenkoloniaal Museum belanden we weer in de Sorghvliethal, een natte maar mooie kennismaking met de Veenkoloniën.
't Grunnens Laid
De organisatie van het Grunnens Laid resulteerde in vele "100" activiteiten!
Te beginnen op 20 juni, 100 dagen voorafgaand aan het Grunnens Laid Festival, waarin we de massale oproep naar buiten laten gaan: We zoeken 100 Vaandeldragers en 100 Podia (locaties en dorpen) in de provincie Groningen, waar op 28 september het Grunnens Laid kan worden gezongen. Op deze dag plaatsen we een opmerkelijke video, waarin "iets" wordt aangekondig rondom 100. Daarop volgen 12 vlogs uit alle gemeenten. Hierbij worden video-opnames gemaakt, waarin Groningers vertellen, waarom ze trots zijn op Groningen.
Exact 100 uur voor het Festival Grunnens Laid wordt de challenge #TrotsopGroningen gestart waarin Groninger kunnen laten zien hoe trots ze zijn op Groningen. In tussentijd was orgelspeelster Lenie Kiewiet al een tijdje bezig met het laten horen van het Grunnens Laid op 100 instrumenten. Op vrijdag 27 september om 17.00 uur, exact 1 dag (24 uur) voorafgaand aan het Festival start de 100 km van het Grunnens Laid, een speciaal eerbetoon aan Geert Teis. Hij stelde zijn gehele oeuvre ter beschikking aan het Veenkoloniaal Museum in Veendam, onder het mom: Omkieken. Dat is ook de slogan waarmee de 100 km lopers letterlijk op pad gaan: Laten we meer "Omkieken naar elkaar". Zij halen met deze leus ca. € 5000 op voor het goede doel van het UMCG.
Zaterdag om 17.00 uur is het dan zo ver. Het Museumplein stroomt vol met ca 2000 mensen, die gezamenlijk met 10 bekende Groningers en artiesten het Grunnens Laid zingen, zie ook foto. Het wordt een uniek kippenvel moment, samen met ruim 100 verschillende podia (locaties en dorpen) in de provincie Groningen zingen we tegelijkertijd het Grunnens Laid. In totaal zingen tussen de 20.000 en 25.000 mensen in de provincie Groningen tegelijkertijd.
Een mooie en massale ode aan "Ons Laid!"
..... en dan is het voorbij en gaan we op naar TodN 2020 in de gastgemeente DELFZIJL
Adem de sfeer van het industriële en culturele erfgoed (van de Veenkoloniën)
Honderden zeeschepen, tientallen scheepswerven, en tientallen karton- en zetmeelfabrieken. We spreken over de Groninger Veenkoloniën van de 19de eeuw. Veel is verdween, maar de sporen zijn er nog. Een tweedaagse wandeltocht langs en door oude fabrieken in Groningen die werden opgericht door tientallen ondernemers.
Zo'n 150 jaar geleden behoorden de Groninger Veenkoloniën tot een van de rijkste plekken van Nederland. Toen had je vanuit Veendam uitzicht over een landschap dat bezaaid was met schoorsteenpijpen. Fabrieken voor strokarton, aardappelmeel, scheepswerven en houtzagerijen.
Meeste schepen
Het geboortejaar van W.A. Scholten (1819) precies 200 jaar geleden is een ijkpunt voor het begin van de industriële revolutie in de Veenkoloniën. Daarom staat Tocht om de Noord dit jaar in het teken van het industriële erfgoed. 'Scholten was de eerste industriële multinational en heeft veel betekend voor Groningen', zegt Peter Velthuis van Tocht om de Noord. 'Zo'n 150 jaar geleden wilde iedereen naar de Veenkoloniën. Hier was veel werk en hier gebeurde het. Ongeveer 60% van de Nederlandse vloot kwam uit de Veenkoloniën, er waren tientallen rederijen en florerende boerenbedrijven. Aan het eind van de 19de eeuw kwam de landbouwindustrie ( aardappelzetmeel- en strokarton) op, dankzij ondernemers als Willem Albert Scholten, maar ook Boon, Wilkens, Duintjer, Van Linge, Meihuizen, waren zeer succesvol.
Terug in de tijd
In Tocht om de Noord gaan de deelnemers op zoek naar die periode. 'In deze editie gaan mensen door de historische locaties die er nu nog zijn', zegt Peter Velthuis. 'In ieder dorp gaan we ruim 100 jaar terug in de tijd, want op veel plekken zijn die fabrieken of restanten te zien. Jaarlijks proberen we één van de zintuigen centraal te stellen in de route. Dit jaar adem (ruik) je de sfeer van het industriële erfgoed en kom je op je tocht door al die historische locaties steeds die kenmerkende geuren tegen.'
Aardappelproducten
Het tweedaagse wandelfestival Tocht om de Noord op 28 en 29 september 2019 is een culturele ontdekkingstocht waarbij de wandelaar letterlijk de provincie Groningen van binnenuit ontdekt. Peter Velthuis: 'Elk jaar dagen we dorpen en organisaties uit om een vertaalslag naar het thema te maken. Bijvoorbeeld omdat er in de Veenkoloniën aardappelfabrieken waren en nog steeds zijn, kunnen we de wandelaars op verschillende manieren het gebruik van aardappel- en zetmeelproducten laten ontdekken.’
Veendam
De nieuwe route van TodN 2019 loopt globaal via Stadskanaal, Pekela, Veendam, Borgercompagnie, Hoogezand en Sappemeer. De gastgemeenten van het komende jaar zijn: Veendam, in nauwe samenwerking met de gemeenten Stadskanaal, Pekela en Midden Groningen. De start en finish van het Wandelfestival Tocht om de Noord is op beide dagen in de plaats Veendam.
Van Lauwerszee tot Dollard tou
Dit jaar loopt de route niet exact volgens het Gronings volkslied, toch zal ‘Ons Laid’ dit jaar een opmerkelijke rol spelen. Om opstoppingen te voorkomen wordt net als vorig jaar het aantal afstanden gehouden op twee. Op de zaterdag wordt er 40 kilometer en circa 25 kilometer gewandeld en op de zondag 40 kilometer en circa 15 kilometer.
Foto’s over industrieel erfgoed
De organisatie roept wandelaars op om dit jaar een foto te maken van de route van Tocht om de Noord in combinatie met het thema industrieel erfgoed. Foto’s kunnen ingezonden worden tot 1 juli 2019 naar: info@tochtomdenoord.nl
Inschrijven op het Wandelfestival Tocht om de Noord (28 en 29 september 2019) is helaas niet meer mogelijk.
Praktische Informatie
Data: 28 en 29 september 2019
Starttijden: van 06:00 uur tot 11:00 uur
Startplaats: Veendam
Route: langs en door het industriële erfgoed van Groningen
Afstand: 80 kilometer in twee dagen. Ook kortere etappes mogelijk van 40 en ca. 20 kilometer
Karakter: een kruistocht waarbij deelnemers niet langs, maar dwars door bijzondere locaties gaan
Zintuig 2019: ruiken
Thema: Adem de sfeer van het industriële erfgoed
Maximum aantal deelnemers: 5.000
Informatie en inschrijven (vanaf 1 maart 2019 om 18:00 uur): www.TochtomdeNoord.nl
De inschrijving voor TodN 2019 bedraagt: € 45,00 voor 2 dagen en € 25,00 voor 1 dag
Opstoppingen
Om files en opstoppingen te voorkomen is ook dit jaar het aantal afstanden bepaald op twee routes, te weten 40 en ca. 20 kilometer. Op de zaterdag wordt er 40 kilometer en ca. 25 kilometer gewandeld en op de zondag 40 kilometer en ca. 15 kilometer. Op deze manier kan iedereen toch mee blijven doen.
Een andere primeur is het Pronkjewailpad een nieuw alternatief voor wandelaars, die graag kortere of juist langere afstanden willen lopen. Deze individuele TodN is te lopen vanaf 4 april tot 1 november (zie Pronkjewailpad).
Route
De centrale start- en finishplek is dit jaar in Veendam, hier wordt op beide dagen verzameld en gefinisht. Dit jaar loopt de route op hoofdlijnen van Lauwerszee tot Dollard tou, volgens de 1e regel van het Gronings volkslied.